Iryd

Iryd to bardzo twardy, gęsty i kruchy, srebrnobiały metal przejściowy należący do platynowców. W naturze występuje w stopach z platyną i osmem. Iryd uznawany jest za najbardziej oporny na korozje wśród wszystkich metali.

W technologii iryd znajduje główne zastosowanie w hartowaniu platyny. Dodawany jest do stopów metali w celu podniesienia ich wytrzymałości i odporności na wysokie temperatury w produkcji wyrobów narażanych na wysokie temperatury, takich jak tygle i styki elektryczne. W technologii LED zastosowanie irydu zwiększa wydajność elementów świetlnych z 25% do prawie 100%. Iryd jest również wykorzystywany jako katalizator w produkcji nadtlenku wodoru (woda utleniona) oraz w procesie karbonylacji metanolu w produkcji kwasu octowego. Głównym związkiem irydu stosowanym w chemii jest trójwodny chlorek irydu (III). Minerał osmiryd (naturalny stop irydu z osmem) używany jest w produkcji magnesów oraz igieł kompasów. W fizyce eksperymentalnej bombardowanie prętów irydowych strumieniem protonów o wysokiej energii wykorzystuje się w wytwarzaniu antyprotonów.

Heksachlorek amonowy irydu stosowany jest w produkcji odczynników fotograficznych, oraz jako katalizator w procesie przemian węglowodorów.

Zastosowanie w medycynie: Iryd może być składnikiem endoprotez (sztuczne stawy) i implantów dentystycznych (implanty zębowe)[1], a także elektrod w implantach do siatkówki oka (protezy siatkówkowe, implanty siatkówkowe)[2]. Radioaktywny izotop irydu (192Ir, Iridium-192) stosowany jest w brachyterapii (radioterapia kontaktowa) raka prostaty oraz innych nowotworów[3].

Synonimy oraz nazwy w innych językach: Ir, Iridium Chloride, Iridium(III) Chloride, Osmiridium, Iridosmine; Ammonium hexachloroiridate(IV), Ammoniumhexachloroiridate(III)hydrate, Triammonium,(oc-6-11)-iridate, Premion99.998%(metalsbasis),Ir40%, Iridate(3-), hexachloro-, triammonium, (OC-6-11)-, Triammonium hexachloroiridate.

Substancje testowe:

• Chlorek irydu (III) trójwodny 1% waz. (Chemotechnique Diagnostics, nr kat. I-012)
• Iryd 1% waz. (Chemotechnique Diagnostics, nr kat. I-014)
• Heksachlorek amonowy irydu 0,1% wod. (Chemotechnique Diagnostics, nr kat. A-034)

Autor opisu: Profesor dr hab. med. Radosław Śpiewak, specjalista dermatolog i alergolog

Śledź nas na Facebooku:

Jak do nas dojechać:

Uwaga! Ten serwis nie zastępuje porady lekarskiej, korzystasz z niego wyłącznie na własną odpowiedzialność. Autor dołożył wszelkich starań, aby informacje zawarte na tej stronie były rzetelne i aktualne, jednak wyklucza odpowiedzialność za ewentualne szkody wynikające z ewentualnych błędów. Każda istotna informacja powinna być weryfikowana w innych niezależnych źródłach fachowych.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Autor niniejszego dzieła udziela osobom fizycznym zgody na nieodpłatne korzystanie z niego wyłącznie w celach niekomercyjnych. Wszelkie inne zastosowania wymagają pisemnej zgody autora. Kopiowanie zabronione!
© Radosław Śpiewak All rights reserved. Document created: 30 July 2006, updated: 29 July 2019.