Deksametazon

Deksametazon (9-fluoro-16α-metyloprednizolon) to syntetyczny fluorowany glikokortykosteroid o wzorze chemicznym C₂₂H₂₉FO₅. Deksametazon to lek sterydowy o silnym i długotrwałym działaniu przeciwzapalnym, immunosupresyjnym i przeciwalergicznym. W rzadkich przypadkach deksametazon może powodować reakcje alergiczne, których rozpoznanie może być trudne nawet dla doświadczonego dermatologa i alergologa. Uczulenie na deksametazon może objawiać się wypryskiem kontaktowym (kontaktowym zapaleniem skóry), wypryskiem powiek, zapaleniem spojówek. W postaci doustnej lub parenteralnej deksametazon może wywoływać systemową reaktywację alergicznego wyprysku kontaktowego, czyli odczyn zapalny rozsiany na całym ciele lub występujący symetrycznie w okolicach zgięć i fałdów skóry. Deksametazon należy do grupy strukturalnej C kortykosteroidów.

Występowanie: Następujące leki dostępne w Polsce zawierają deksametazon:

• aerozole: Dexapolcort™ i Dexapolcort™ N
• krople do oczu: Dexamethason 0,1% WZF™, Dexamytrex™, Maxitrol™, Tobradex™, Tobrosopt-DEX™
• maści do oczu: Dexamytrex™, Maxitrol™
• implant do ciała szklistego oka: Ozurdex™
• tabletki: Pabi-Dexamethason™
• roztwór do wstrzykiwań: Dexaven™

Synonimy oraz nazwy w innych językach: Sól dwusodowa 21-fosforanu deksametazonu, Dexamethason, 9-Fluor-16α-methylprednisolon, Methylfluorprednisolone; Dexamethasone 21-phosphate, Dexamethasone sodium phosphate, Dexamethasone disodium phosphate, Dexamethasone phosphate disodium salt.

Dalsze nazwy handlowe, chemiczne oraz zwyczajowe: Decaject; Decameth; Decaspray; Dexamethasone; Dexasone; Dexpak; Hexadecadrol; Hexadrol; Maxidex; Methylfluorprednisolone; Millicorten; Oradexon; dexamethasone; Decadron; Dexamethazone; Maxidex; Decaspray; Desametasone; Hexadecadrol; Dexacort; Dexasone; Hexadrol; Oradexon; Prednisolone F; Deltafluorene; Desamethasone; Mediamethasone; Superprednol; Visumetazone; Aphtasolon; Cortisumman; Decaderm; Decasone; Dectancyl; Dekacort; Dergramin; Desadrene; Desameton; Dexadeltone; Dexalona; Dexameth; Dexapolcort; Dextelan; Dinormon; Fortecortin; Gammacorten; Millicorten; Mymethasone; Turbinaire; Auxiron; Calonat; Corsone; Dexason; Dexone; Mexidex; Azium; Fluormethylprednisolone; Dexa-Cortidelt; Dexa-Cortisyl; Dexa-Scheroson; Prednisolon F; Aeroseb-Dex; Aeroseb-D; SK-Dexamethasone; Anaflogistico; Dexamethasonum; Decacortin; Deseronil; Dexacortal; Dexacortin; Dexafarma; Dexaprol; Dexinolon; Dexinoral; Loverine; Luxazone; Policort; Spoloven; Decagel; Decalix; Deronil; Dezone; Sunia Sol D; Bisu DS; Dexa Mamallet; Hexadrol Elixir; Dexa-sine; Lokalison F; Isopto-Dex; Ocu-trol; Dex-ide; Hl-dex; Dexametasona; Dexone 4; Fluorocort; Fluormone; Pet Derm III; Dxms; Dexamethasone alcohol; Hexadrol Tablets; Dexamethasone Intensol; Methylfluorprednisolone; Desametasone [DCIT]; Dexone; Decaject; Decameth; Dexacidin; Maxitrol; Dexpak; 9alpha-Fluoro-16alpha-methylprednisolone; Dexametasona [INN-Spanish]; Dexamethasonum [INN-Latin]; Decadron; Decaject-L.A.; Azium; Dexamethansone; Posurdex; Dexair; Prodex; Dexapos; Decadron-LA; Dexacen-4; 16alpha-Methyl-9alpha-fluoro-1-dehydrocortisol; (3H)-Dexamethasone; Corson; 1-Dehydro-16alpha-methyl-9alpha-fluorohydrocortisone; Aphthasolone; Dexamonozon; CAS# 50-02-2.

Uwaga: powyższa lista może być niekompletna. Jeżeli jesteś uczulony na deksametazon zawsze informuj o tym lekarza i zawsze sprawdzaj skład przyjmowanych leków! Jeżeli podejrzewasz, że lek który przyjmujesz (lub przyjmowałeś w przeszłości) zawiera deksametazon, poinformuj o tym lekarza.

Reakcje krzyżowe i współuczulenia: u osób uczulonych na deksametazon może współwystępować krzyżowa alergia na inne sterydy z grupy strukturalnej C. Dlatego w przypadku alergii na deksametazon należy unikać stosowania leków z tej grupy, a w razie konieczności ich zastosowania najpierw należy wykonać testy płatkowe w celu wykluczenia alergii. Reakcja krzyżowa to reakcja alergiczna na substancje o budowie chemicznej zbliżonej do substancji pierwotnie uczulającej. Reakcje krzyżowe nie występują u każdego uczulonego, jednak ich ryzyko należy zawsze brać pod uwagę.

Zapoznaj się także z omówieniem pt."Alergia na sterydy".

Częstość uczulenia na deksametazon: brak danych.

Substancja testowa: Deksametazonu 21-fosforanu sól dwusodowa 1% waz. (Chemotechnique Diagnostics, nr kat. D-046)

Autor opisu: profesor dr hab. med. Radosław Śpiewak, specjalista dermatolog i alergolog

Śledź nas na Facebooku:

Jak do nas dojechać:

Uwaga! Ten serwis nie zastępuje porady lekarskiej, korzystasz z niego wyłącznie na własną odpowiedzialność. Autor dołożył wszelkich starań, aby informacje zawarte na tej stronie były rzetelne i aktualne, jednak wyklucza odpowiedzialność za ewentualne szkody wynikające z ewentualnych błędów. Każda istotna informacja powinna być weryfikowana w innych niezależnych źródłach fachowych.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Autor niniejszego dzieła udziela osobom fizycznym zgody na nieodpłatne korzystanie z niego wyłącznie w celach niekomercyjnych. Wszelkie inne zastosowania wymagają pisemnej zgody autora. Kopiowanie zabronione!
© Radosław Śpiewak All rights reserved. Document created: 30 July 2006, updated: 3 August 2019.